سیاست‌گذاران سلامت! چقدر برای مهاجرت به دنیای دیجیتال آماده‌اید؟
در دوران فاصله اجتماعی که هم‌زمان با رشد گسترده ارتباطات اینترنتی بوده است، شاهد استفاده وسیع و سازمان‌یافته‌تر از کسب‌وکارهای اینترنتی از جمله «پزشکی از راه دور» هستیم. به‌طور ویژه ازآنجاکه خدمات روان‌شناختی، روان‌پزشکی و مشاوره‌ای وابستگی کمتری به حضور جسمی و مکانی دارد، بیش از رشته‌های دیگر به ارائه خدمات از راه دور و به شکل آنلاین روی آورده‌اند.
واقعیت این است که حتی مستقل از اجبار فاصله اجتماعی در همه‌گیری کرونا، بسترهای اینترنتی می‌توانند ظرفیت و فرصت فوق‌العاده‌ای برای افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت در نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور ایجاد کنند.بااین‌حال، مثل هر ابزار و فناوری دیگری، استفاده از این بستر ملاحظاتی دارد که عدم توجه به آن‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد.
در این نوشتار قصد داریم به دو از این مسائل به‌طور مختصر اشاره کنیم و در نوشتارهای بعدی بیشتر به آن‌ها بپردازیم.
- پزشکی/درمانگری یک «کسب‌وکار» است.
ما در پس ذهنمان درمانگران را «فرشته‌های سفیدپوش» و درمانگری را کاری «صرفاٌ مقدس و فداکارانه» می‌دانیم و ملاحظات مربوط به «کسب‌وکار بودن» آن را باور نکرده‌ایم.
ازاین‌رو تدوین قوانین و نظارت بر فعالیت‌های این حوزه با تعلل و افت‌وخیز و چالش‌های متعددی همراه بوده است. گاه در این حوزه بر وجدان و نیات الهی متصدیان اتکا کرده و دچار سهل‌گیری مفرط نظارتی می‌شویم و گاه از ترس مواجهه با رخدادهای نامطلوب، به قوانین بیش‌ازحد سخت‌گیرانه و نامنعطف روی می‌آوریم.
- بازار سلامت همگام با تغییرات فناوری، در حال تغییر است.
دور از چشم سیاست‌گذاران این حوزه، بازار سلامت نیز همگام با تغییرات فناوری، در حال تغییر است و ازاین‌رو قوانین نظارتی همگام با رشد کسب‌وکارهای اینترنتی در سلامت رشد نکرده‌اند.
این معضلی است که جامعه در تمام کسب‌وکارهای اینترنتی که برخی از آن‌ها در دوره زمانی کوتاهی تبدیل به غول‌های اقتصادی قدرقدرتی شده‌اند، با آن روبه‌رو بوده است. شتاب این کسب‌وکارها به‌اندازه‌ای بوده است که روندهای معمول تدوین و اجرای قوانین نظارتی، به گرد پای آن‌ها نرسیده است و این «کودکان غول‌پیکر»، متکی به اهرم قدرتمند منابع مالی خود، توانسته‌اند بر مراجع تدوین و اعمال قوانین تأثیر بگذارند و سمت‌وسوی آن‌ها را مطابق منافع خود تغییر دهند.
این تجربه تاریخی هشداری است به سیاست‌گذاران سلامت که پیش از آن‌که قدرت کسب‌وکارهای اینترنتی سلامت از آن‌ها پیشی بگیرد، به سیاست‌گذاری مناسب و تدوین قوانین نظارتی در این حوزه بپردازند.
اندیشگاه سرو - فرنوش صفوی‌فر و نازیلا یوسفی
